Ludzie mieszkający w Poznaniu lubią chwalić się przynależnością do Zachodu, poznańską organizacją i pracowitością odziedziczoną po Niemcach, wszak z Poznania do Berlina jest bliżej niż do Warszawy. Jednak w epoce intensywnego przemieszczania się, umownej bliskości i oddalenia, tradycyjne topografie są zachwiane. Dziś najbliżej nam do pękniętej na pół Ukrainy i do Białorusi, w której obudził się gniew. Niezgoda na przemoc jest tym, co łączy nasze kraje – dlatego możemy uczyć się od siebie nawzajem strategii oporu, ale równocześnie empatii i czułości. Znajdując się blisko siebie (także realnie, bo w Polsce przybywa osób, które wyemigrowały z Ukrainy i Białorusi, zarówno z powodów ekonomicznych, jak i politycznych) możemy wspólnie projektować lepszy świat / światy. Bo kto ma to zrobić, jeśli nie my? Nasze nadzieje chcemy wypowiedzieć (a czasem wykrzyczeć), wierząc, że to, co wypowiedziane ma większe szanse na urealnienie się.

We wszystkich prezentowanych w tym roku projektach pojawi się motyw marzenia o bezpiecznym miejscu: domu, mieście, kraju, schronieniu. Będziemy rozmawiać i pracować w duchu aktywizmu, odpowiedzialności za planetę (wszystkie produkowane projekty powstaną głównie w oparciu o już istniejące materiały i obiekty) i wiary w długofalowe procesy. Tegoroczna edycja „Bliskich Nieznajomych” jest bowiem w dużej mierze oparta na kilkutygodniowych rezydencjach i współpracy artystek i artystów ze Wschodu, także tych, którzy już mieszkają w Polsce, z miejscowymi twórcami i twórczyniami.

Viktoria Myronyuk, ukraińska artystka interdyscyplinarna i działaczka teatralna będzie badać ocalającą siłę świeckich rytuałów w czasach lęku przed światową katastrofą i osamotnienia narzuconego przez regulacje związane z pandemią. Ukraińska reżyserka Roza Sarkisian zaprosi do utopijnego domu współtworzonego z poznańską społecznością queer, sprawdzając czy w przestrzeni publicznej może zaistnieć bezpieczne terytorium dla tych, którzy zazwyczaj zmuszeni są pozostawać w ukryciu. Dramaturg i reżyser ze Lwowa Sashko Brama połączy siły z mieszkającymi w Poznaniu muzykami i artystą VJ-em, by stworzyć wideo-koncert oparty na dokumentalnych świadectwach czasu pandemii. Sviatlana Haidalionak, reżyserka, aktorka i animatorka z Brześcia, wraz z poznańskim środowiskiem twórczym, będzie współtworzyć wideo-instalację opartą na autobiograficznej historii – aktywistki biorącej udział w rewolucji w swoim kraju. Jana Shostak, białoruska artystka intermedialna i aktywistka, odniesie się do dramatycznych wydarzeń za naszą wschodnią granicą – jej strategią twórczą będzie stand –up – satyra i czarny humor, by jak sama mówi „zdystansować się i ulżyć sobie i towarzyszkom w tej surrealistycznej sytuacji” (projekt jest koprodukcją z teatrem Komuna Warszawa).

Jedynym wydarzeniem pokazywanym na scenie teatralnej będzie spektakl „H-Effect” (reż. Roza Sarkisian) – mocny głos sprzeciwu wobec hegemonii patriarchalnych, bohaterskich narracji, a jednocześnie projekt nowego świata, w którym sprzeczności i konflikty nie wykluczają możliwości tworzenia wspólnoty.

Zaprosimy również do udziału w spacerze performatywnym zrealizowanym w ramach ubiegłorocznych „Bliskich Nieznajomych” między innymi przez kijowski kolektyw Pic Pic, we współpracy z Polkami i imigrantkami, aktywistkami i kobietami, które doświadczyły trudnych sytuacji życiowych.

Rezydencje i projekty premierowe

W ramach każdej z rezydencji zostanie stworzony projekt artystyczny w przestrzeni publicznej. Artystki i artyści zaproszeni na rezydencje będą badać napięcia pomiędzy kondycją, w której znaleźliśmy się przez Covid-19, a projektem nowych, utopijnych światów.